Minstens even belangrijk is dat er een wettelijk kader komt om het gebruik van AI te regelen. “De Europese Unie heeft een voorstel uitgewerkt voor een Europese AI-wet. Het is belangrijk dat er zo’n kader komt, bijvoorbeeld om het gebruik van toepassingen rond gezichtsherkenning te reguleren.” Dat er een wettelijk kader nodig is, heeft alles te maken met het feit dat AI niet in staat is om uit zichzelf neutraal te zijn en dat AI systemen context-gevoelig zijn.

De eerste uitdaging heeft met het energieverbruik van AI te maken. Dat is veel te hoog en moet dringend omlaag. Inspiratie uit de natuur kan daarbij helpen. Een tweede vaststelling is dat het toepassingsgebied van AI vaak heel eng is. “Een AI-applicatie kan perfect kanker detecteren via de analyse van medische beelden. Maar ze kan alleen maar dat.”

De verdere ontwikkeling van AI zou meer op redeneervermogen moeten inspelen om meer transparantie te geven over beslissingen, vindt Mieke. Al leidt dat onvermijdelijk tot een derde uitdaging. “Wanneer een systeem zelfstandig kan beslissen, moet dat uiteraard gebeuren op een manier die rekening houdt met alle contextuele informatie, dus ook met basis mensenrechten.” Dat vraagt alvast een andere kijk op AI. “Vroeger was elk AI-model enkel op profit gericht”, zegt Mieke. “Dat is op zich niet verkeerd, al mag er nu wel ook meer aandacht zijn voor planet en people. Dat moet AI toegankelijk maken voor iedereen.”

Bredere en energie-efficiëntere kijk

Mieke verwijst hiermee naar de zogenaamde doughnut economics. “Het gaat erom aandacht te hebben voor de verschillende lagen van de donut”, zegt ze. “Toen de auto-industrie in de jaren ’50 een hoge vlucht nam, stond profit centraal. Pas later volgden de andere lagen, zoals energiezuinigheid (planet) en veiligheid (people).” AI kan volgens Mieke maar succesvol zijn, wanneer ze een zelfde parcours aflegt. “We mogen AI niet te eng bekijken, als louter een verhaal van data en technologie. Om de juiste profit te krijgen, is een bredere kijk nodig met focus op mensen en processen.”

Eerst het probleem, dan de oplossing

Die wetgeving zal dan weliswaar het toepassingsgebied afbakenen, maar bepaalt natuurlijk niet wat de beste benadering van een AI-project is. “Data vormen niet het startpunt van een traject”, zegt Mieke. “AI op zich trouwens ook niet. Je moet uitgaan van een probleem of een uitdaging en daar een oplossing voor zoeken. Mogelijk kan AI daarbij helpen, maar evengoed ook niet.”

Het komt er dus op aan te weten wanneer AI het juiste antwoord biedt en de technologie in dat geval correct te gebruiken. En neen, wie dan AI gaat inzetten, hoeft in principe niet zelf een specialist te zijn. “Ik maak graag de vergelijking met de microgolfoven”, zegt Mieke. “Al kennen we de complexe technologie van dat toestel niet, toch weten we in welke context we een microgolfoven kunnen gebruiken en hoe we dat op een veilige manier doen.”

AI is niet neutraal

De duurzame motorfiets van Sarolea

Sarolea, een Belgische fabrikant, ontwikkelt elektrische motorfietsen en zet daarmee in op zowel people als planet. Ze ondersteunen de bestuurder in het veiliger maken van hun rit door het sneller detecteren van obstakels op de weg dankzij 5G en de HoloLens van Microsoft. Daarnaast speelt het elektrisch rijden ook een belangrijke rol op vlak van duurzaamheid.

Tot 80% minder pesticiden en sproeistoffen

ILVO, Robovision (specialist in AI), Exobotic (specialist in drones) en Proximus voerden in de zomer van 2021 samen een testcase uit om aan onkruidherkenning in maïsvelden te doen om het gebruik van pesticiden te verminderen. In de testcase verzamelt een drone beelden van een maïsveld. De beelden en hun verschillende locaties worden via 5G verzonden naar computers. Daar worden de data geanalyseerd aan de hand van AI. Dankzij deze analyse kan de machine gericht spuiten en wordt het gebruik van pesticiden en sproeistoffen tot wel 80% gereduceerd.

Hyperspectrale camera brengt infectiehaarden in kaart

Drones kunnen vanuit de lucht gemakkelijk een volledig veld in kaart brengen. Onderzoekspartner imec ontwikkelde hyperspectrale camera’s die vanop zo’n drone infectiehaarden in kaart brengen. Waar het menselijke oog en een gewone camera maar drie kleuren zien, onderscheidt de hyperspectrale camera een veel breder spectrum, wat leidt tot een uiterst gedetailleerde weergave van de situatie op het veld.

De gecapteerde beelden stuurt de drone via 5G-connectiviteit van Proximus door naar een centrale computer. “Aan de hand van artificiële intelligentie herkent de computer er ziekteverschijnselen op zoals patronen en speciale vlekjes”, gaat Ruben verder. “De landbouwer weet aan de hand van die analyse waar de zieke planten op zijn veld zich bevinden. Dat laat hem toe om bestrijdingsmiddelen veel gerichter in te zetten en bijgevolg ook (kosten)efficiënter en duurzamer te werk te gaan.

“Landbouwers dienen vandaag meestal een gelijkmatige dosis pesticide toe over heel het veld. De detectie van ziektes gebeurt hoofdzakelijk met het blote oog”, vertelt Ruben Van De Vijver die zich toespitst op het AI-luik binnen ILVO. “Vanaf de kant of vanop de landbouwmachine spot de boer bruine vlekjes die hij nadien van nabij inspecteert. Hoewel die aanpak zeker zijn nut bewijst, ontbreekt het aan het nodige overzicht en een gedetailleerde kijk. Drones bieden daar een antwoord op.”

“Het paviljoen is opgevat als een circulair project”, zegt Jan Van Steirteghem, general manager Europe bij BESIX. “Het is volledig herbruikbaar. We kunnen het demonteren en op een nieuwe locatie heropbouwen.” Daarnaast is het een energieneutraal gebouw, waarbij hernieuwbare energie en slim watergebruik centraal staan. In het paviljoen kunnen bezoekers via een game kennis maken met de Belgische knowhow op het vlak van de energietransitie. “Die behoort tot de wereldtop”, zegt Jan.

BESIX bouwde het ‘groene’ Belgische paviljoen voor de wereldtentoonstelling Expo 2020 in Dubai. Het IoT-verhaal achter het slimme gebouw steunt op de expertise van Proximus.

“Wie bij ons een vergader- of evenementenzaal boekt, hoeft zichzelf om niks te bekommeren”, vertelt Hélène Van Elst, hospitality manager bij Tour & Taxis. “De ervaring begint al bij aankomst dankzij onze shuttledienst en de beschikbaarheid van een ruime parking. Van het onthaal over de duidelijke signalisatie, tot de veelzijdige cateringmogelijkheden; een optimale beleving staat centraal binnen onze customer journey.”

Die hoge graad van dienstverlening kent ook een technologische dimensie. “We rollen een groot project van wayfinding uit”, legt David Roels, facility manager bij vastgoedontwikkelaar Nextensa uit. “Digitale schermen zijn een eerste stap richting het wegwijs maken van de bezoekers op de site. De verdere uitrol van dit project wordt beschouwd als een topprioriteit omdat we het comfortabel wonen, winkelen en werken op de site hoog in het vaandel dragen. In de toekomst willen we ook verlichting inzetten en de gasten via onze schermen zicht bieden op de duurzaamheidsprestaties van de site.”